ANKARA – Yerel seçimler yaklaşırken sonucu en çok merak edilen kent İstanbul. İstanbul seçimi tıpkı bir genel seçim gibi dikkatle izleniyor. Ankara ve İzmir de İstanbul kadar olmasa da kamuoyunun odaklandığı kentlerden. Ancak bu kentlerdeki seçim yarışı İstanbul kadar hararetli ilerlemiyor. Zira pek çok anket Ankara’da Mansur Yavaş, İzmir’de Cemil Tugay’ın kazanacağına dair güçlü veriler sunuyor ve bu iki şehir için sürpriz beklenmiyor.
İKTİDARIN VE MUHALEFETİN GÖZ DİKTİĞİ 7 BÜYÜKŞEHİR
Bu üç büyükşehir kadar yer etmese de siyasi partilerin odaklandığı başka büyükşehirler de var: Antalya, Hatay, Eskişehir, Adana, Bursa, Balıkesir ve Manisa. Bu 7 büyükşehirde belediyelerin el değiştirmesine sebep olabilecek önemli parametreler bulunuyor. İktidarın elinde olanları muhalefet, muhalefetin elinde olanları iktidar kazanmak için uğraşıyor. Bu kentlerdeki en güçsüz adaydan en güçlü iş birliğine; tüm dengeler gözetilip ince hesaplar yapılıyor.
30 YIL SONRA 1994 BEKLENTİSİ/TEHLİKESİ
Cumhur İttifakı, ittifakın devamının ve iktidarda olmanın verdiği güç ile ittifaksız yarışan CHP karşısında bu büyükşehirlerde avantajlı olduğunu düşünüyor. Elinde olan büyükşehirleri koruyacağını, CHP’de olan büyükşehirleri de alabileceğine inanıyor.
İktidar temsilcileri 1994 yerel seçim senaryosunun bir benzerinin 30 yıl sonra yeniden yaşanabileceğini söylüyor. 1989 yerel seçimlerinde SHP’nin İstanbul, Ankara ve İzmir’in de aralarında bulunduğu 39 ili kazandığını; 5 yıl sonra, 1994’te yapılan yerel seçimlerde kazandıkları illerin yarısından fazlasını kaybettiğini hatırlatan iktidar temsilcileri 2024 seçimlerinde benzer bir tablonun ortaya çıkabileceğini düşünüyor.
CHP ise yönetimde olduğu büyükşehirlerde, verdikleri hizmet ve belediye başkanlarının gücüyle avantajın kendilerinde olduğuna inanıyor. Ekonomik sıkıntılar, yoksulluk, işsizlik gibi sebeplerle AK Parti’nin Türkiye genelinde oy kaybedeceğini düşünen CHP, AK Parti’nin elinde olan büyükşehirleri güçlü adaylar ve güçlü bir kampanya ile kazanabileceğini düşünüyor.
Tablo özetle böyleyken AK Parti CHP’den Antalya, Hatay, Eskişehir ve Adana’yı; CHP AK Parti’den Bursa, Balıkesir, Manisa’yı almak için tüm gücüyle çalışacak. Peki bu 7 büyükşehirdeki tablo nasıl?
ANTALYA: AK PARTİ BU SEÇİMDE DAHA İDDİALI
Belediyenin el değiştirme olasılığı olan büyükşehirlerden ilki Antalya. Bir önceki yerel seçimde CHP, Antalya’da ipi 4 puan farkla göğüslemişti. Ancak o seçimlerde HDP ve İYİ Parti Antalya’da aday çıkarmamıştı.
Bu seçimdeyse İYİ Parti ve DEM, kendi adaylarıyla seçim yarışına girecek. 2019’da AK Parti lehine Antalya’da aday çıkarmayan MHP bu seçimde de AK Parti’yi destekleyecek ve aday çıkarmayacak. Bu yüzden de Antalya’da seçim yarışı bir hayli çekişmeli geçecek.
CHP’nin adayı; 2019’da kazanan ve Antalya’yı 5 yıl yöneten mevcut belediye başkanı Muhittin Böcek. Böcek’in adaylığı, CHP içinde uzun tartışmalar sonunda netleşti. CHP, kırsalda güçlü olduğunu ve anketlerde de önde olduğunu belirterek Böcek’i yeniden aday gösterdi.
AK Parti’nin adayı ise Antalya Kepez Belediye Başkanı Hakan Tütüncü. AK Parti, Kepez’de hizmetleriyle öne çıktığı için tercih edilen Tütüncü’nün Böcek’i zorlayabileceğini düşünüyor. İYİ Parti ve DEM Parti’nin kendi adaylarını çıkaracak olması da AK Parti’nin Antalya’daki iddiasını artırdığı yorumları yapılıyor.
2023 MAYIS SEÇİMİNDE NE OLDU?
14 Mayıs 2023 seçimlerinde Antalya’da CHP yüzde 32,61, AK Parti 28,53, Yeşil Sol Parti yüzde 4,73, İYİ Parti de yüzde 11,58 oy aldı.
ADANA: AK PARTİ-CHP YARIŞINA TÜRKEŞ DE KATILDI
Adana, CHP’nin 2019 yerel seçiminde ittifakla rahat kazandığı bir büyükşehir. 2019’da İYİ Parti ve HDP, CHP’nin adayı lehine yarışa katılmadı. AK Parti de MHP’nin lehine Adana’da aday çıkarmadı. CHP’nin adayı Zeydan Karalar, yüzde 53,63 oy alarak MHP’nin adayına 11 puan fark attı.
Ancak 2024 yerel seçiminde bambaşka bir tablo ortaya çıktı. Adana’da bu kez MHP ve CHP değil AK Parti ve CHP yarışacak. AK Parti seçimde MHP ile birlikte ittifak halinde olacak ancak İYİ Parti ile CHP ayrı adaylarla yarışacak.
Adana’da Cumhur İttifakı adına AK Parti’nin adayı Yüreğir Belediye Başkanı Mehmet Fatih Kocaispir. AK Parti kaynakları, Kocaispir’in Yüreğir’deki çalışmalarıyla ön plana çıktığını belirtirken, Kocaispir’in kentteki karşılığına ve CHP’nin ittifak kurmamış olmasına güveniyor.
CHP’nin adayı bu seçimde de Zeydan Karalar. Zeydan Karalar’ın 5 yıl boyunca kentte memnuniyet yaratan hizmetler sunduğu, 5 yıllık olumlu deneyimin Adanalılar tarafından seçimde takdir edileceği CHP yöneticileri tarafından ifade ediliyor.
Ancak 5 yıl öncesinden farklı olarak bu seçimde ittifak yok. Üstelik geçen seçimde Adana’da CHP ile ittifak halinde olan İYİ Parti bu seçimde Adana için çok güçlü bir adayla, eski MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş’in kızı Ayyüce Türkeş ile seçim yarışına giriyor. Türkeş’in İYİ Parti’nin oylarının üzerine Adana’daki tüm milliyetçi oyları konsolide edebileceğini ve Adana’da seçimi kazanabileceğini düşünüyor.
DEM Parti ise Adana kararını henüz vermemiş olsa da parti yöneticileri Adana’da aday çıkarmamaya daha yakın olduklarını ifade ediyor.
MAYIS 2023 SEÇİMİNDE NE OLMUŞTU?
14 Mayıs 2023 seçimlerinde Adana’da AK Parti yüzde 30,37, CHP yüzde 28,80, MHP yüzde 11,03, İYİ Parti 10,99, Yeşil Sol (DEM) ise yüzde 9,72 oy aldı.
HATAY: DEPREM SONRASI GÖÇ VEREN KENTTE DENGELER NASIL DEĞİŞECEK?
Türkiye’de seçim sonucu en çok merak edilen kentlerden biri de Hatay. Hatay, geçen seçimde CHP’nin ittifakla kazandığı büyükşehirlerden. İYİ Parti ve HDP’nin aday çıkarmaması sonucunda Lütfü Savaş Hatay’ı en yakın rakibi AK Parti’nin adayına 13 puan fark atarak kazandı. Ancak Hatay depremle çok büyük kayıplar yaşadı ve bu kayıplarda Lütfü Savaş’ın da sorumluluğu olduğuna dair tartışmalar yapıldı. CHP tüm eleştiriler ve çekincelere rağmen Savaş’ı yeniden aday yaptı.
Hatay’da yüzde 10’un üzerinde oy potansiyeli bulunan TİP ile DEM Parti’nin de aralarında bulunduğu sol, sosyalist örgütlerin Lütfü Savaş’ı desteklemesi beklenmiyor. Bu partilerin Hatay kararı Hatay’ın seçim sonucunda belirleyici olacak gibi görünüyor.
AK Parti’nin adayı ise eski Hatay Milletvekili Mehmet Öntürk. AK Parti, deprem sonrası yıkımı merkezi hükümetin toparlayabileceğini, bu yüzden Hataylıların tercihinin kendilerinden yana olacağını düşünüyor.
MAYIS 2023 SEÇİMİNDE NE OLDU?
14 Mayıs 2023 seçimlerinde Hatay’da; CHP 28,55, AK Parti 33,54, İYİ Parti 8,17, TİP 8,76, Yeşil Sol 3,02 oy aldı.
ESKİŞEHİR: BÜYÜKERŞEN’SİZ SEÇİMDE AK PARTİ UMUTLU
Eskişehir’de son seçimden bu yana dengeleri değiştiren pek çok parametre oldu. CHP ve İYİ Parti ittifakı bozuldu, İYİ Parti’nin Eskişehir Milletvekili Nebi Hatipoğlu AK Parti’ye geçti ve AK Parti’den aday oldu. 25 yıldır Eskişehir’i yöneten CHP’li Yılmaz Büyükerşen ise aday gösterilmedi.
Yılmaz Büyükerşen’in aday olmamasının CHP oylarında kısmi bir düşüş yaratabileceği yorumları yapılırken AK Parti ve İYİ Parti’nin iş dünyasında son derece güçlü iki isimle yarışa katılıyor olmasının da sonuçları etkileyebileceği değerlendirmesi yapılıyor. Yerel seçim yarışına AK Parti Nebi Hatiboğlu, İYİ Parti Melih Aydın, CHP de Ayşe Ünlüce ile katılıyor.
SON SEÇİMDE NE OLDU?
14 Mayıs 2023 seçimlerinde Eskişehir’de; CHP yüzde 34,41, AK Parti yüzde 32,76, İYİ Parti yüzde 14,16 ve MHP yüzde 7,18 oy aldı.
BALIKESİR: 2019’DA ADAYLIĞI ÇEKİLEN AHMET AKIN KAZANABİLECEK Mİ?
Balıkesir de sonucu kolayca öngörülemeyen büyükşehirlerden bir diğeri. 2019 seçiminde CHP ile İYİ Parti Balıkesir’de ittifak kurmuş, CHP, İYİ Parti’nin adayını desteklemişti. MHP de AK Parti lehine pozisyon almış ve Balıkesir’de aday çıkarmamıştı. Kıyasıya bir seçim yarışının sonunda İYİ Parti’nin adayı yaklaşık 1 puanla kaybetmiş, Balıkesir’de ipi AK Parti adayı Yücel Yılmaz göğüslemişti. Bu seçimde aynı adayla AK Parti ve MHP ittifakı devam edecek.
Geçen seçim ittifak yapan ve kaybeden İYİ Parti ve CHP içinse bambaşka bir tablo söz konusu. İYİ Parti, kamuoyunun ve Balıkesir’in yakından tanıdığı güçlü bir ismi Balıkesir Milletvekili Turhan Çömez’i aday gösterdi. CHP’nin adayı da geçen seçimde İYİ Parti ile ittifak sonrasında adaylıktan çekilen Balıkesir Milletvekili Ahmet Akın. Tablo böyleyken AK Parti’nin adayının tekrar kazanacağı yorumları yapılsa da geçen seçim şansını kullanamayan Akın’ın güçlü bir aday olduğu ve sürpriz yapabileceği ifade ediliyor.
CHP’nin bu seçim için önüne koyduğu hedeflerden biri geçen seçim kıl payı kaybettiği Balıkesir’i kazanmak. Bu hedefte adayına olan güveni ve İYİ Parti seçmeninin AK Parti’ye kaybettirmek için kendilerine oy vereceğine dair inanç etkili.
SON SEÇİMDE NE OLDU?
14 Mayıs 2023 seçimlerinde Balıkesir’de AK Parti yüzde 34,34, CHP yüzde 31,74, İYİ Parti 14,98 oy aldı.
BURSA: BOZBEY BÜYÜKŞEHİR İÇİN İKİNCİ KEZ YARIŞACAK
Bursa 2019 yerel seçiminde CHP’nin kaybettiği için en çok üzüldüğü büyükşehirlerden biri. CHP geçen seçimlerde az farkla kaybettiği Bursa’yı bu seçimde almak istiyor. Ancak bu seçimde 2019’da kurulan ittifak yok ve CHP ile İYİ Parti’nin adayları ayrı ayrı yarışacak.
CHP’nin adayı geçen seçimde 2 puanla kaybeden Mustafa Bozbey. CHP, Bozbey’in Bursa’daki en güçlü aday olduğunu düşünüyor ve İYİ Parti ile DEM seçmenlerinin de Bozbey’e oy vereceğine inanıyor.
DEM Parti, Bursa kararını henüz vermedi. İYİ Parti Bursa Milletvekili Selçuk Türkoğlu ile yarışa giriyor. AK Parti’nin adayı ise mevcut belediye başkanı Alinur Aktaş.
MAYIS 2023 SEÇİMİNDE NE OLDU?
14 Mayıs 2023 seçimlerinde Bursa’da; AK Parti yüzde 38,80, CHP yüzde 24,40, İYİ Parti yüzde 12,19, DEM Parti yüzde 4,28, MHP yüzde 8,53 oy aldı.
MANİSA: ÖZEL’İN MEMLEKETİNDE ÖZDAĞ DENGELERİ DEĞİŞTİREBİLİR
Manisa son yerel seçimde ittifakların yarıştığı bir büyükşehirdi. AK Parti’nin aday çıkarmadığı Manisa’da seçimi Cumhur İttifakı adayı MHP’li Cengiz Ergün kazandı. Ergün 2019’da oyların yüzde 52’ini alarak Manisa’yı 3’üncü kez kazanan ilk belediye başkanı oldu. Ergün’ün karşısında Millet İttifakı adına yarışan İYİ Parti adayı Orkun Şıktaşlı ise yüzde 38’de kaldı.
MHP bu seçimde de Cengiz Ergün’ü aday gösterdi. AK Parti’nin aday çıkarmadığı seçimler için en iddialı adaylardan biri yine Cengiz Ergün.
CHP ise partinin yeni genel başkanı Özgür Özel’in memleketi olması dolayısıyla Manisa’da özel bir çalışma yürütüyor. CHP’nin Manisa il başkanı olan, 2019’da büyükşehir adayı olacakken Millet İttifakı’nın adayı İYİ Parti’den olacağı için çekilen Ferdi Zeyrek’in bu seçimde iddialı olduğu ifade ediliyor. Ancak 2019’dan farklı olarak bu seçimde İYİ Parti CHP ile ortak değil rakip.
Manisa’daki bir diğer aday da Gelecek Partisi Muğla Milletvekili Selçuk Özdağ. Manisalı olan ve Manisa’da güçlü bir oy potansiyeli olduğu belirtilen Özdağ’ın AK Parti ve MHP tabanından oy alabileceği, CHP adayının kazanma ihtimalini artırabileceği kaydediliyor.
Manisa’da yüzde 5’in üzerinde oy potansiyeli olan DEM Parti’nin ise Manisa’da MHP’nin kazanmaması için aday çıkarmayacağına kesin gözüyle bakılıyor.
MAYIS 2023 SEÇİMLERİNDE NE OLMUŞTU?
2023 Genel Seçimlerinde Manisa’da AK Parti yüzde 31,32, CHP yüzde 29,63, MHP yüzde 14,21, İYİ Parti yüzde 11,31 ve Yeşil Sol (DEM) 5,64 oy aldı.
